గురువారం, అక్టోబర్ 16, 2025

నల్లచుక్క కాదిది... నమ్మలేని వింత!


ముందు ఈ ఫొటోలో కనిపిస్తున్న చిన్న నల్ల చుక్కను చూడండి. మహా అయితే వధూవరుల బుగ్గన పెట్టే దిష్టి చుక్క కన్నా చిన్నదిగా ఉంది కదూ? ఈతరం అమ్మయిలు నుదుటను పెట్టుకునే బొట్టు బిళ్లంత కూడా లేని ఈ చుక్క అంతరిక్షంలో ఓ అద్భుతం. ఇప్పుడు దీని గురించి ఆశ్చర్యకరమైన, నమ్మలేని నిజాన్ని ఊపిరి బిగబెట్టి తెలుసుకోండి. అంతరిక్షంలో ఎక్కడో సుదూర తీరాల్లో ఉన్న ఈ నల్ల చుక్క, మన సూర్యుడి కన్నా 6.5 బిలియన్ రెట్లు పెద్దదైన కృష్ణబిలం. అంటే తెలుసుగా? బ్లాక్ హోల్. సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హోల్ గా చెబుతున్న ఇది ఎక్కడో అంతరిక్షంలో కూర్చుని నిశ్శబ్దంగా దాని చుట్టూ ఉన్న సమస్త పదార్థాలనూ లాగేసుకుని తనలో కలిపేసుకుంటోంది. అంతుపట్టని అంతరిక్షంలో ఉన్న అద్భుత శక్తులకు ఇదొక తాజా ఉదాహరణ. కృష్ణబిలాలనేవి రోదసిలో అంతుపట్టని ఆశ్చర్యాలకు నిలయాలు. అవి దేన్నయినా మింగేస్తాయి. కాంతిని, పదార్థాన్ని, శక్తిని దేన్నయినా కబళించేస్తాయి. ఆఖరికి విశ్వంలో అతి ముఖ్య అంశాలైన స్థల కాలాలను కూడా లోబరుచుకుంటాయి. సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హోల్స్ దగ్గర ఏం జరుగుతుందో పరిశోధకులు ఊహిస్తూ, అనేక సిద్ధాంతాలను చేశారు. కానీ ఇలాంటి ఓ కృష్ణబిలాన్ని ఫొటో తీసి చూడగలగడం మాత్రం ఇదే తొలిసారి. అందుబాటులో ఉన్న నక్షత్రాలు, వాయు మేఘాలు, పదార్థాలన్నీ బ్లాక్ హోల్ గురుత్వాకర్షణ శక్తికి లోనై, దానిలో పడి ఎవరికీ తెలియని చోటుకి వెళ్లిపోతున్నాయి.

ఈ ఫొటో కేసి చూస్తే ఆశ్చర్యంతో పాటు, భయం కూడా కలుగుతుంది. అంతుబట్టని ఈ అనంత విశ్వంలో మనమెంత అల్పులమో అర్థమవుతుంది. అదే సమయంలో ఈ ఫొటో ఆదునిక సాంకేతిక ప్రగతికీ, మనిషి నిరంతర కుతూహలానికి కూడా సంకేతం. సుదూర రోదసి తీరాల్లోకి తొంగి చూడడానికి ఈ ఫొటో ఓ కిటికీలాంటిది. ఫొటోలో కనిపించే చిన్న నల్ల చుక్క మనం ఊహించలేనంత పెద్దదే కాదు, మనకి తెలియని ఎన్నో రహస్యాలను మరింత పరిశోధించాని గుర్తు చేసే ఓ సూచిక కూడా.


మంగళవారం, అక్టోబర్ 14, 2025

మరణమా… నువ్వెప్పుడూ అర్థం కావు సుమా



జాతస్యహి ధృవో మృత్యు:’ అంటుంది భగవద్గీత. మరణం ఒక అంతం కాదని కూడా చెబుతుంది. పుట్టాక బాల్యం, యవ్వనం, వృద్ధాప్యం ఎంత సహజమో మరణించాక మరో దేహాన్ని తీసుకోవడం కూడా అంతే సహజమని చెబుతుంది. ఏమైనా మరణం మనిషిని వెంటాడుతూనే ఉంది, ఆలోచనల్లోనో, భయంలోనో. ఇప్పుడు మరణం, దాని తర్వాత ఉనికి గురించి ‘క్వాంటమ్ ఫిజిక్స్’ కూడా చెబుతోంది. ‘బయోసెంట్రిజం’ అనే సిద్ధాంతం ప్రస్తుతం అటు శాస్త్రవేత్తలను, ఇటు తత్వవేత్తలను కూడా సమానంగా ఆకర్షిస్తోంది. దీని ప్రకారం జీవం, ఉనికి అనేవి ఈ విశ్వంలో అనుకోకుండా ఏర్పడిన ఘటనలు కావని, నిజానికి అవే విశ్వానికి పునాదులని చెబుతోంది. ఈ కొత్త సిద్ధాంతం ప్రకారం మరణం అనేది ఒక అంతం కాదు. ఒక పరిశీలకుడి కోణంలో చూస్తే మరణం అనేది ఒక విశ్వంలోంచి మరో సమాంతర విశ్వంలోకి ఉనికి మార్పు మాత్రమే అంటుంది. సమాంతర విశ్వం అనేది కూడా ఒక  సిద్ధాంతమే. మనకి తెలిసిన విశ్వమే కాకుండా, దానికి సమాంతరంగా అనేక విశ్వాలు ఉన్నాయని చెబుతుందది. అంటే మనం చూసే వాస్తవం అనేది మనం ఎలా అనుభూతి చెందుతున్నామనేదానికి ముడిపడి ఉంటుంది.

బయోసెంట్రిజమ్ సిద్ధాంతానికి క్వాంటమ్ ఎఫెక్ట్, పరిశీలకుడి కోణం, క్వాంటమ్ ఎన్టాంగిల్ మెంట్, రెట్రో కాసాలిటీ లాంటి మరికొన్ని సిద్దాంతాలకు అనుగుణంగా ఉంది. వీటి ప్రకారం సృష్టిలో కణాలు గతంలోని ఘటనలపై కూడా ప్రభావం చూపుతాయని చెబుతారు. అలాగే సృష్టిలో కణాలన్నీ తమ మధ్య ఎంతెంత దూరాలున్నా సరే ఇతర కణాల మీద నిరంతర ప్రభావాన్ని చూపిస్తూనే ఉంటాయంటారు. విశ్వంలో ఉనికి అనేది వాస్తవికతను రూపుదిద్దడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. ఈ ఆధునిక సిద్ధాంతాల ప్రకారం మరణం అనేది ఒక అంతం కాదు. అది స్థల కాలాలకు అతీతంగా ఉనికి అనేది మరో ఉనికిలోకి జరిగే రూపాంతరం మాత్రమే. ఈ సిద్ధాంతం మీద చాలా వివాదాలు, వాదనలు ఉన్నప్పటికీ… మరణం, మరణానంతర జీవితం గురించి మరో కొత్త
ఆలోచనా కోణాన్ని ఆవిష్కరిస్తోందన్నది మాత్రం నిజం.

ఆదివారం, అక్టోబర్ 12, 2025

ఎలక్ట్రాన్ గారూ... మీ వయసెంత సారూ?

 









ఒకసారి మీ శరీరం కేసి చూసుకోండి... ఇప్పుడు ఓసారి తలెత్తి ఆకాశం కేసి చూడండి... మీ శరీరమైనా, ఆకాశంలో కనిపించే తారలైనా అన్నింటిలోనూ కనిపించే అతి సాధారణ, ప్రాథమిక కణం ఏంటి? ఎలక్ట్రాన్. మీ లోను, ఈ సమస్త విశ్వంలోనూ కూడా ఉండే ఈ ఎలక్ట్రాన్లు సామాన్యమైనవి కావు. ఇవి లేందే ఈ విశ్వమే లేదు. వీటితోనే పరమాణువులు, వాటితోనే మన కంటికి కనిపించే జగత్తంతా తయారైంది. వీటి గురించి ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏమిటంటే, ఇవి ఈ విశ్వం కన్నా ఎక్కువ కాలం ఉండగలవని. ఎప్పటికో అప్పటికి ఈ సమస్త విశ్వం నశిస్తుందనే చెబుతారు కదా, కానీ ఎలక్ట్రాన్లు మాత్రం విశ్వం వయసుకి మించి బిలియన్ ట్రిలియన్ రెట్లు అధికంగానే మనగలుగుతాయట. తాజా అంచనాల ప్రకారం ఒక ఎలక్ట్రాన్ జీవిత కాలం 66,000 యోట్టా ఏళ్లు. అంటే ‘6.6 ఇంటూ 10 టుది పవర్ ఆఫ్ 28’ ఏళ్లు. ఇది విశ్వం వయసుతో పోలిస్తే బిలియన్ ట్రిలియన్ రెట్లు అధికం. పోలిక కోసం చూడాలంటే... ఈ విశ్వం పుట్టి ఇప్పటికి 13.8 బిలియన్ సంవత్సరాలు అయింది. అంటే ఎలక్ట్రాన్లు అంత స్థిరమైన ప్రాథమిక కణాలన్నమాట. ఇవంటూ ఉన్నయి కాబట్టే అణువులు ఏర్పడుతున్నాయి. వాటితోనే మనం, సకల జీవ రాశులు, ఈ విశ్వం అన్నీ ఉనికిలోకి వచ్చాయి. గ్రాండ్ యూనిఫైడ్ థీరీస్ లాంటి సిద్ధాంతాల ప్రకారం ఎలక్ట్రాన్లు అనూహ్య కాలం తర్వాతనైనా నశిస్తాయని అంటున్నారు కానీ, దానికి ఎలాంటి ఆధారాలు ఇప్పటి వరకు కనిపించలేదు. కాబట్టి ఇప్పటి వరకు ఉన్న సమాచారాన్ని బట్టి చూస్తే విశ్వంలో అమరత్వం ఉన్న కణాలు ఏమైనా ఉన్నాయంటే అవి ఎలక్ట్రాన్లే అనుకోవాలి.

శుక్రవారం, అక్టోబర్ 03, 2025

మెదడా? మజాకా

    ‘అరె... ఏం మెదడురా నీది?’అంటూ ఎవరినైనా ఆట పట్టిస్తాం కానీ, నిజానికి మనందరి మెదళ్లూ అంతే. 
    విశ్వం మొత్తం మీద అత్యంత సంక్లిష్టమైన అంశాల్లో మనిషి మెదడు ఒకటి. ఎవరిదైనా సరే, మెదడులో 86 బిలయన్ న్యూరాన్లు ఉంటాయి. అంటే 8600 కోట్లన్నమాట. ఇవన్నీ కలిసి ఒకదానితో ఒకటి వేలాది రకాలుగా అనుసంధానం అవుతూ ఉంటాయి. సినాప్సెస్ అనే ఈ కలయికలన్నీ కలిసి మొత్తం 100 ట్రిలియన్లు ఉంటాయి. అంటే కోటి కోట్లు అన్నమాట. 
    ఇప్పుడొక పోలిక చూద్దాం. మన భూమి, సూర్యకుటుంబం ఉండే మన పాలపుంత నక్షత్ర మండలంలో దాదాపు 100 నుంచి 400 బిలియన్ల తారలు ఉంటాయని అంచనా. అంటే అత్యధికంగా 40 వేల కోట్లన్న మాట. 
    దీన్ని బట్టి మనకేం అర్థం అవుతోంది? 
    మన మెదడులో న్యూరాన్ల కలయికల సంఖ్య పాలపుంతలోని నక్షత్రాల సంఖ్య కన్నా ఎన్నో రెట్లు ఎక్కువనే కదా. 
    ఇలా మన మెదడులో ఉండే న్యూరాన్ల కలయికల వల్ల మన ఆలోచనలు, గురుతులు, భావోద్వేగాలు కలుగుతూ మన ప్రవర్తనను నిర్దేశిస్తూ ఉంటాయి. 
    చూశారా, మన మెదడు శక్తి ఎంత గొప్పదో. మరి మెదడా? మజాకా? 

బుధవారం, అక్టోబర్ 01, 2025

నిరంతర ప్రయాణికులం మనం


 

మనం కదలకుండా కూర్చునే ఉండవచ్చు. కానీ మన భూమి మాత్రం అలా కాదు. నిరంతరం గంటకు 1000 మైళ్ల వేగంతో కదులుతూనే ఉంది. తన చుట్టూ తాను అంత వేగంతో కదులుతూ మనకి పగలు, రాత్రి ఇస్తోంది. అలాగే సూర్యుని చుట్టూ గంటకు 67,000 మైళ్ల వేగంతో తిరుగుతోంది. ఇలా ఏడాదికి 584 మిలియన్‌ మైళ్ల దూరం ప్రయాణిస్తోంది. ఇంత ప్రచండ వేగంతో తిరుగుతూ ఉన్నా మనకేమీ అనిపించదు. ఎందుకంటే భ్యూమ్యాకర్షణ శక్తి మనలందరినీ మన చుట్టూ ఉన్న వాతావరణంతో సహా బలంగా పట్టి ఉంచుతుంది కాబట్టి. మనకి మనం స్థిరంగానే ఉన్నట్టు ఉంటుంది కానీ, మనందరం ఈ భూమి మీద అనూహ్యమైన వేగంతో అంతుతెలియని అంతరిక్షంలో కదిలిపోతున్న ప్రయాణికులమే.